Forum Serwisu Logopedycznego

Pani Profesor,
jestem mama 5 miesięcznego synka ( wiek korygowany 4 miesiące), z ktorym ze względu na asymetrię i napięcie miesniowe chodzę na rehabilitację. Rehabilitantka zwrociła moją uwagę na slaby kontakt wzrokowy u małego. I faktycznie, wczesniej myslałam ze tak ma byc, ale niemowlęta które znam zachowują się inaczej. Syn słabo nawiązuje kontakt ze mną i mężem, rzadko się uśmiecha, patrzy jakby w dół i obserwuje to co się tam dzieje. Patrzy np. na przedmioty na stole, szafkach, półce w łazience. Nie bardzo interesuje się twarzami ludzkimi. Ponieważ słabo trzyma głowę w pozcji na brzuchu jest także z tym problem kiedy nosimy go przodem do świata. Głowa mu zwisa, ale on tez nie bardzo chce ją unosic, nie jest ciekawy swiata.  Ja wymuszam na nim kontakt, staram sie "wchodzić" w zakres jego wzroku, dużo się uśmiecham i w ogóle poświęcam bardzo sużo uwagi. Każdą wolną chwilę poświęcam na rehabilitację i ćwiczenie kontaktu wzrokowego na tyle ile umiem.
Od początku jest karmiony butelką, z tym ze przez 1,5 mies pił moje mleko, a docelowo pije Nutramigen ze względu na straszne kolki które mu dokuczały. Z mojej obserwacji wynika ze były spowodowane ukrytym refluksem, ktory  w tej chwili powoli się wycofuje. Syn jest bardzo aktywny, macha rączkami, kopie nóżkami. Kiedy jest na brzuchu( teraz coraz częściej i chętniej) nie leży w miejscu i nie podnosi główki tylko od razu probuje pełzać. Kiedy leży na plecach podejmuje próby podnoszenia robi tzw. brzuszki. Od początku mało głużył, teraz częściej, jest na etapie pisków i coś jakby parskania. Kolki i problemy trawienne powoli się wycofują, próbujemy rozszerzać dietę. Pediatra nalega na powolne wprowadzanie glutenu, ale ja mam wątpilwości. Dodam,że mamy wstrzymane szczepienia ze względu na wystąpienie " nieukojonego płaczu" i apatii po szczepieniu.
Próbuje syna stymulować, pokazując mu czarno-białe obrazki, czytam książeczki gdzie są odgłosy zwierząt. Zamówiłam książkę" wczesna interwencja terapeutyczna" i będę ćwiczyć.
Gdziekolwiek nie wpisuję w internecie o takich problemach, wyświetla mi się tylko jedna diagnoza" autyzm". Chociaż wiem, że w takim wieku stwierdzić go nie można, proszę o poradę czy takie zachowania są podstawą do tego aby w przyszlości autyzm się rozwinął.
Jak mam stymulować wzrok dziecka ( oraz inne zmysły) aby zaczął się z nami i światem komunikować. Z jakich pomocy mogę korzystać a z jakich raczej zrezygnować, aby dać mojemu dziecku szansę na prawidłowy rozwój.
Czy powinnam udać się do specjalisty? Jeśli tak to do jakiego, bo lekarze niestety ignorują problem.

Z góry dziękuję za wszystkie rady,

Pozdrawiam,

Kasia

http://www.konferencje-logopedyczne.pl/6,5,oferta,stymulacja-rozwoju-funkcji-poznawczych-w-wieku-niemowlecym.htm - to o taką pomoc chodzi.

Dziękuję. A co w sytuacji kiedy synek nie będzie chciał patrzec na te obrazki? Ile razy dziennie powinnam z nim ćwiczyć i na co jeszcze mam zwracać uwagę?  Bardzo zależy mi aby zacząć stymulację jak najwcześniej, ale także aby była prawidłowo wykonywana. Mam też pytanie czy cto co robię do tej pory jest w porządku?
Będę wdzięczna za odpowiedzi.

Pozdrawiam

nowika- kupiłam tą pomoc, pewnie dziś przyjdzie. Ale mam jeszcze pytanie- czy powinnam udać sie z dzieckiem do jakiegoś specjalisty już teraz? Jeśli tak to do jakiego- neurolog, psycholog? W jaki jeszcze sposob mogę stymulować jego rozwój w tak wczesnym okresie.
Będę wdzięczna za wszelkie rady, ale nie ukrywam też,że bardzo liczę na odpowiedź Pani Profesor.
Pozdrawiam

Cześć,

poniżej wklejam Ci odpowiedzi na podobne pytania, dotyczą trochę starszych dzieci ale z pewnością coś Ci już podpowiedzą:

http://www.konferencje-logopedyczne.pl/forum/index.php?topic=1755.msg4266;topicseen#msg4266

http://www.konferencje-logopedyczne.pl/forum/index.php?topic=1748.msg4251;topicseen#msg4251

Najlepiej gdybyś zapisała się na diagnozę do Krakowa do Pani profesor Cieszyńskiej  albo dr. Marty Korendo. Nr telefonu do biura znajdziesz na stronie konferencji w zakładce kontakt.

Pozdrawiam,
Ola

Droga Pani Kasiu, brak zainteresowania twarzą wskazuje ZAWSZE na jakieś niedostatki rozwojowe i na tym trzeba się skupić, by nie pozwolić im się rozwinąć. Chodzi więc o to, by pomóc dziecku osiągać kolejne, normatywne umiejętności rozwojowe, poprzez oddziaływania stymulujące daną funkcję.
Teraz najważniejsze jest:
- mówienie do dziecka gdy leży ono na plecach (sylaby, krótkie zdania, piosenki),
- pokazywanie obrazków stymulujących (tych wzorów na kartonikach), tak by dziecko mogło śledzić ich ruch po łuku90 stopni, z lewej i z prawej strony,
- zasłaniać twarz kartonem i odsłaniać mówiąc melodyjnie np. BA BA BA, MO MO MO, LA LA LA, TU TU TU.
- gdy Synek leży na brzuchu przykucnąć przed nim, by widział Pani twarz,
- gdy jest wyspany i leży w łóżeczku proszę włączyć program słuchowy z wolnego pola "Słucha i uczę się mówić " - "Samogłoski i wykrzyknienia" oraz "Wyrażenia dźwiękonaśladowcze". Gdy Synek będzie już siedział należy nałożyć słuchawki.

Podczas kąpieli mówić i pokazywać jaki dźwięk słuchać, gdy uderzamy rączką dziecka  w wodę.
Podczas noszenia na rękach opowiadać i śpiewać do prawego ucha.

Aby Pani była spokojna warto spotkać się z kimś kto potrafi ocenić rozwój tak małego dziecka, jeżeli nie ma Pani w pobliżu takiej osoby, to radzę skorzystać z porad rehabilitantów ruchu (polecam metodę Vojty).

To, co Pani robi do tej pory jest ważne, proszę tylko zaniechać czytania książeczek, bo wówczas pochyla się Pani nad tekstem a nie nad dzieckiem. Może Pani położyć książeczkę nad główką dziecka i "zerkać" na kolejne linijki wierszyka (Brzechwa, Tuwim), ale tak by Pani cały czas miała z dzieckiem kontakt twarzą w twarz.

Serdecznie pozdrawiam
Jagoda Cieszyńska

Pani Profesor,

jestem niezmiernie wdzięczna za Pani odpowiedź. Wprowadzę jak najszybciej wszelkie zalecenia, przyznam że kupiłam już potrzebne materiały. Mam jeszcze tylko pytanie czy przy puszczaniu synkowi płyt z wolnego pola mam mu pozakywać obrazki w książeczkach i przy nim powtarzać aby widział moje usta?
Czy mogę włączać do słuchania bajki, słuchowiska dla dzieci oraz muzykę klasyczną i piosenki dla dzieci?
Telewizja u nas w domu jest włączana sporadycznie i tylko w nicy kiedy synek już spi.
I ostatnie jeż chyba pytanie- staram się pokazywać synkowy w domu różne sprzęty ( palcem) i je nazywać- np. to jest pralka. I tak samo z ksążeczkami. np. to jest kotek. Kotek robi miauu. Czy jest to poprawne?

Pozdrawiam,

Kasia

Droga Pani Kasiu, podczas słuchania programu z wolnego pola z tak małym dzieckiem, nie pokazujemy obrazków, tylko twarz Pani jest ważna i to, że Pani powtarza.
Niestety póki istnieje cień zagrożenia cechami ze spektrum autyzmu proszę zrezygnować z muzyki, piosenek i słuchowisk.
Może Pani sama nagrać śpiewaną przez panią lub męża piosenkę, czy książeczkę, chodzi o Wasz głos!
Podczas pokazywania sprzętów, tam gdzie to tylko możliwe proszę korzystać z wyrażeń dźwiękonaśladowczych: PRALKA, PRALKA ROBI BU BU,BU BU.
KOTEK, KOTEK MÓWI MIAU. MIAU MIAU.

Serdecznie pozdrawiam
JAgoda Cieszyńska

Serdecznie dziękuję,

spotkalam się już z rehabilitantem metodą Vojty i nie widzi nic złego oprócz lekkiego napięcia i niewielkiej asymetrii, również neurolog u którego mielismy wizytę w piątek nie potwierdza moich obaw, co więcej zalecił dalsze szczepienia:(. Nie wiem juz co mysleć, natomiast stosuję się do zaleceń Pani Profesor, bo wolę dmuchać na zimne.

Pozdrawiam

Nawet lekkie zaburzenia ruchowe powinny być podstawą do zatrzymania szczepienia do momentu gdy dziecko ukończy rok. Proszę przeciągać szczepienia ile się da ponieważ mogą one jeszcze bardziej porazić napięcie i pogorszyć stan dziecka. Proszę być mądrym rodzicem. U mojego syna trzech neurologów nie widziało problemu, widziałam go tylko ja. Po każdej z wizyt wychodziłam z gabinetu jak idiotka szukająca u dziecka chorób. Ale intuicja mnie nie zawiodła. Moje dziecko miało dwa lata a posiadało problem z wejściem na stopień schodów nie wspomnę o schodzeniu z nich tę sztukę opanował ze dwa miesiace temu jako prawie trzylatek. Rozwój ruchowy to nie są przelewki. Bez sprawności fizycznej nie ma mowy o prawidłowym rozwoju. Masakrycznie szwankuje mowa u nas jej w ogóle nie było tylko dlatego, ze jakiś kilku partaczy nie wykryło bardzo obniżonego napięcia. Syn powinien być rehabilitowany odkąd ukończył trzy miesiące a zaczął w wieku 2,5 roku. Proszę stosować MK i rehabilitować dziecko a efekty beda i nie bedzie się Pani obwiniała, ze czegoś nie zrobiła.
Pozdrawiam.

Www.stopnop.pl Bardzo dobra strona którą prowadzą bardzo kompetentni ludzie chętnie pomogą i doradzą jak skutecznie odwlec szczepienie. Jestem mamą 5 latka z ZA i  neurotypowego 14 latka.Nigdy w życiu nie zaszczepę żadnego.
Pozdrawiam
Donata

Bardzo dziękuję za podpowiedzi. Zobaczymy co da się zrobic w kwestii szczepien, będę walczyć.

 proszę skonsultować u porządnego terapeuty Vojty mgr Surowińska Warszawa Manus Medica

Witam ponownie,

konsultanci metody Vojty nie widzą problemu, ale zauważyłam ze faktycznie tak jest że synek widząc nowa osobę przygląda się jej przez jakiś czas. Ćwiczę z nim codziennie i czasem mam wrażenie ze jest ok, ael ostatnio zabrałam go na spacer w nowe miejsce  i niosłam na rękach żeby więcej widział, niestety patrzył głównie w chodnik:( Takie momenty sprawiają ze tracę wiarę i siłę. Martwi mnie też to że własciwie ma juz pół roku i nie sylabizuje absolutnie nic. Agu, agi " mowi". I nie reaguje na swoje imię. Często kiedy wchodzę do pokoju, a nie bylo mnie długo nie zwraca na mnie uwagi.
Czy jest jeszcze coś co mogłabym zrobić dla wrócenia na prawidłowy tor rozwoju póki jest jeszcze mały?

Pozdrawiam i dziękuję,

Kasia

Witaj.
Więc dobrze skoro nic nie stwierdzono fajnie. Proszę robić to co Pani robi do tej pory ćwiczyć, stymulować pokazywać mówić jak najwięcej wyeliminować tv, radio ale to już na pewno Pani wie. Wymuszać kontakt, interakcje. Niczego nie przyspieszymy z dania na dzień. Mój syn też nie gaworzył, był zupełnie niemy do 2,4 nie jęknął nawet tylko płakał. Też byłam niecierpliwa chciałam wszystko na już ale nauczyłam się czekać. Pani praca nie pójdzie na marne proszę mi wierzyć tylko to po prostu trwa. Proszę pooglądać filmiki jak mamy czy terapeuci ćwiczą z takimi maluchami są bardzo pomocne. I czekać na efekty. Mój syn lubił patrzeć jak kręciły się kółka we wózku gdy w nim jechał, nic go nie interesowało tylko te cholerne kółka. Przeszło to wszystko przechodzi tylko trzeba robić swoje i czekać. I proszę się nie zrażać jak będą pojawiały się jakieś nowe dziwne zachowania one też będą znikać. Czasami wydaje mi się, ze dziecko po prostu musi przez to przejść, by było lepiej.

POZDRAWIAM

Droga Pani Kasiu, tak jak napisała Pani Sylwia, proszę nie tracić energii na rozpaczanie, ale działać. Wszystkie ćwiczenia są opisane w książce "Wczesna interwencja terapeutyczna" (www.we.pl).
Oto umiejętności 6 miesięcznego dziecka:
-   oglądanie przedmiotów podczas manipulowania nimi;
-   brak płaczu podczas ubierania i przewijania;
-   spoglądanie za przedmiotem, który spadł ze stołu;
-   ocenianie odległości, w jakiej znajdują się przedmioty (wyciąganie ręki do przedmiotu);
-   chwyt nożycowy;
-   gaworzenie samonaśladowcze;
-   intencjonalne reakcje głosowe w celu zwrócenia uwagi dorosłych;
-   próby samodzielnego siedzenia z podparciem i podciągania się do pozycji stojącej,
-   pełzanie.
To leży w sferze najbliższego rozwoju, trzeba ćwiczyć codziennie i pamiętać, że powtórzeń musi być tysiące.

Serdecznie pozdrawiam
JAgoda Cieszyńska

Bardzo dziękuję za podtrzymanie na duchu, bo czasem jest mi naprawdę ciężko.Mąż nie koniecznie podziela moje rozterki, dlatego niestety muszę walczyć sama.
Najgorzej jest z tym gaworzeniem, no i wzrokiem oczywiście.
Panik Sylwio, gdzie mogę znaleźć takie filmiki, o których Pani wspomniała?

Pozdrawiam,

Kasia

Proszę się nie łamać! My matki często jesteśmy same z problemem. Wie Pani jakie ja walki toczyłam z własną matką aby móc ratować dziecko. Nie życzę tego nikomu nawet najgorszemu wrogowi. Matka twierdziła, ze to ja jestem niespełna rozumu a syn jest okazem psychicznego zdrowia. To był dramat nie miałam wsparcia w niczym z jej strony, dobrze ze maż chociaż podzielał moje zdanie. Dlatego proszę robić swoje i nie dyskutować niepotrzebnie i zbyt wiele nie tłumaczyć nie tracić cennej energii. Szkoda nerw. Filmików proszę poszukać na youtube wpisywać metoda krakowska, był tam fajny filmik z chłopczykiem z ZD miał niespełna roczek gdy zaczęli z nim pracować przy stoliku.
Pozdrawiam.

Dzien dobry po przerwie,

chciałam podzielic się moimi spostrzeżeniami- synek coraz częsciej się uśmiecha- nadal mało smieje się na głos, ale z samym usmiechem własciwie problemu nie ma. Kontakt wzrokowy o niebo lepszy. Wydaje mi sie ze zaczyna"cos" rozumec. Kiedy pytam go gdzie jest małpka to odwraca głowę w kierunku małpki. Cały czas piszczy, ale chyba próbuje tez cos "mowic" kilka razy nawet sylabizował bababa. Bardzo cieszą mnie te małe sukcesy. Natomiast nadal nie nauczył się robic papa ani kosi kosi, momo ze od kilka razy dziennie mu pokazuje. Bardzo rozwinął się ruchowo- od jakiegos misiąca juz staje na nogach a teraz próbuje chodzic przy meblach. Także  nadal czworakuje.
Puszczam mu" wyrażenia dzwiękonasladowcze" i "samogłoski...". Czy mogę wprowadzic cos jeszcze?

Pozdrawiam

Kasia

Zapomniałam o jednej rzeczy- czasem kiedy synek "mówi" bababa to dźwięk się nie wydobywa. Rusza ustami i czasem sylaby są a czasem tak jakby nie miał głosu.

Droga Pani Kasiu, już czas założyć Synkowi słuchawki, skoro już robi swoje pierwsze kroki jest w pełni gotowy do zaakceptowania słuchawek. To bardzo ważne, także  z powodu "bezdźwięcznego" mówienia.
Na You Tube zobaczy Pani filmik z Tytusem, jak ćwiczy z samogłoskami i wyrażeniami dźwiękonaśladowczymi z użyciem pomocy dla małych dzieci.
Serdecznie pozdrawiam
JAgoda Cieszyńska

Serdecznie dziękuję. Postaramy się wprowadzic sluchawki, chociaz z uwagi na ruchliwosc syna wiem ze bedzie to trudne. Pani profesor, czy powinam wprowadzic jakies dodatkowe pozycje do sluchania lub jakis książeczki do czytania?
Pozdrawiam

Kasia

Droga Pani Kasiu, na razie w słuchawkach 2 pierwsze książeczki, po pojawieniu się pierwszych samogłosek i wyrażeń dźwiękonaśladowczych wprowadzane są Sylaby i rzeczowniki oraz Sylaby i czasowniki l. pojedyncza.
Trzeba dziecku pokazywać ilustracje w książeczkach opowiadać, ale na razie nie czytać tekstów. Słuchanie w słuchawkach działa nawet, gdy to będzie na początek 5 razy po 30 sekund.
Serdecznie pozdrawiam
JAgoda Cieszyńska

Pani profesor, zaczelismy uzywc sluchawek a raczej próbujemy. SYn raz siedzi spokojnie a raz nie. Czy jeśli narazie -do chwili oswojenia go ze sprzętem- nie będę pokazywać obrazków to będzie to duzy błąd? Tak jak pisałam syn zaczął mówic baba, a inne "słowa" mówi tylko jak ma cos w buzi- patyczek, szczoteczkę.Nie wiem jak ma to rozumiec.

Pozdrawiam

Droga Pani Kasiu, Synek jest jeszcze mały, na razie nie musi mu Pani pokazywać obrazków, ważne są doznania słuchowe. Dlaczego trzyma palce w buzi  trudno mi ocenić, z pewnością jest to czas pojawiania się zębów, wiele dzieci wciąż wkłada do ust zabawki czy paluszki. Proszę jednak nie dawać dziecku szczoteczki, czy patyczka, bo przecież dziecko właśnie uczy się pokonywać przestrzeń i może uszkodzić sobie  dziąsła podczas ruchu.
Serdecznie pozdrawiam
JAgoda Cieszyńska

Dzien dobry,

Pani profesor, usłyszałam o programie "Kraina dzwieków".  Czy poleca Pani ten projekt?

Będę wdzięczna za odpowiedź.

Pozdrawiam

Kasia

Droga Pani Kasiu, nie polecam żadnych programów komputerowych, a nawet więcej jestem bardzo przeciwna przekazywaniu obowiązków rodzicielskich mediom i wysokim technologiom. Dzieci uczą się mówić podczas interakcji z drugim człowiekiem. Tylko kontakt twarzą w twarz pozwala na pełne opanowanie słownictwa, prozodii (melodia, akcent, rytm).
Wpływ wysokich technologii jest bardzo niebezpieczny. Oto lektury na ten temat:
Michel Desmurget, (2012)Teleogłupianie. O zgubnych skutkach oglądania telewizji (nie tylko przez dzieci), Wyd. Czarna Owca
Small G., Vorgan G. (2011), iMózg. Jak przetrwać technologiczną przemianę współczesnej umysłowości. Poznań: Wydawnictwo Vesper
Carr N. (2012),  Płytki umysł. Jak internet wpływa na nasz mózg, przeł. K. Rojek, Warszawa: Helion
Manfred Spitzer (2013), Cyfrowa demencja. W jaki sposób pozbawiamy rozumu siebie i swoje dzieci, Słupsk: Wydawnictwo Dobra Literatura.
Rainer Patzlaff, (2008) Zastygłe spojrzenie, Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls
   
   
Jagoda Cieszyńska-Rożek (2014) Wpływ wysokich technologii na rozwój poznawczy dzieci w wieku niemowlęcym i poniemowlęcym, [w:] (red.) A. Ogonowska, G. Ptaszek, Człowiek, technologia, media. Konteksty kulturowe i psychologiczne. Wyd. Impuls

Serdecznie pozdrawiam
Jagoda Cieszyńska

Serdecznie dziękuję za szybką odpowiedż. Obecnie zakładam synkowi słuchawki na tyle ile sie uda. Moze nie jest to bardzo dużo, ale staram się zeby chociaż raz dziennie przesłuchał całe 2 pierwsze płyty. Na chwilę obecną synek sylabizuje babab, tatata, amam, mniamniam. Bawi się ustami-próbuje dmuchac. Oczywiście wydaje tez inne dzwięki, ale nie umiem ich opisac.Kilka razy udało mu się dziadzia i ma. Pozytywne wydaje mi się tez ze powtarza gesty typu papa, jak duży urosne, mam dużo kłopotów i ostatnio zaczął robic brawo. Pkazuje oko u zabawek-drapie paluszkiem. Czasem naśladuje rozmowe przez telefon. I wydaje mi się ze zaczyna pokazywac, narazie całą rączką.

Pozdrawiam,

Kasia

Droga Pani Kasiu, bardzo się cieszę, że pojawiło się naśladownictwo gestów i pokazywanie ręką. Pani powinna konsekwentnie pokazywać Synkowi palcem elementy zabawek i rysunki na ilustracjach.
Serdecznie pozdrawiam
JAgoda Cieszyńska

Pani Profesor, aż boję sie pisac zeby nie zapeszyc. Synek zaczął pokazywac paluszkiem, narazie niewiele, ale na spacerze w wózku cały czas cos pokzauje- nie zawsze sie wiem co akurat chce pokazac. Coraz czesciej gdy pytam np. gdzie tata to pokazuje własnie paluszkiem. W książeczkach równiez pojawiło sie wskazywanie palcem. Każdy podkresla ze ten gest jest bardzo wazny w rozwoju malucha, ale nie wiem dlaczego.

Pozdrawiam,

Kasia

Droga Pani Kasiu, gest wskazywania palcem świadczy o ustaleniu pola wspólnej uwagi z dorosłym, co jest warunkiem uczenia się słów. Gdy dziecko pokazuje Pani nazywa wskazany obiekt, w przyszłości Pani wskaże a dziecko użyje słowa.
Serdecznie pozdrawiam
JAgoda Cieszyńska

Serdecznie dziękuję Pani profesor. Moze to dla niektorych wyda się śmieszne, ale każda nowa, nawet najmniejsza umiejętnosć syna sprawia, że nabieram nowych sił do dalszej pracy. Liczę, że kiedyś nie będę o tym już musiała myslec zupełnie. Mam nadzieje, że wszystko dobrze się skończy. Pani profesor, wiem że może nie leży to w Pani gestii, ale czy wg Pani powinnam utrzymywać dietę bezglutenową u syna? Czy oprócz słuchania w słuchawkach, pokazywania paluszkiem zalecałaby Pani jeszcze jakąś formę ćwiczeń z synem?

Z góry dziękuję i pozdrawiam.

Kasia

Droga Pani Kasiu, słusznie Pani pyta co robić dalej, bez względu na to czy Synek już nadrobił wcześniejsze braki, czy nie stymulujemy rozwój, bo każde dziecko ma prawo rozwijać się optymalnie. Już jest pora, by korzystać z programu słuchowego w  słuchawkach.
Po wysłuchaniu programu wspólnie z dzieckiem oglądamy ilustracje w zeszytach "Kocham czytać" i staramy się by dziecko powtarzało sylaby. Warto też bawić się z użyciem obrazków przedstawiających różne sytuacje nazwane samogłoskami i wyrażeniami dźwiękonaśladowczymi ("Samogłoski" "Czytanie symultaniczne - wyrażenia dźwiękonaśladowcze" - www.konferencje-logopedyczne.pl). "Moje pierwsze słowa (www.wir-wydawnictwo.com).
Co do diety bezglutenowej to proszę powoli wprowadzać gluten i obserwować zachowanie Synka (sen, aktywność, rodzaj kupki). Natomiast namawiam do diety pozbawionej białego cukru.
Synek jest już gotowy do dzielenia klocków, piłeczek, guziczków ze względu na kolor i do ćwiczenia sprawności manualnej. Proszę kupić kredki-kamyczki i ćwiczyć prawidłowy chwyt. Warto także dać dziecku łyżkę i widelczyk, by próbowało samodzielnie nabierać pokarmy.

Serdecznie pozdrawiam
JAgoda Cieszyńska