Czy to autyzm?

[Anna D.]

 Witam Pani Profesor, jestem bardzo zaniepokojona zachowaniem naszego 1.5 rocznego synka i ogromnie proszę o poradę.
        Kubuś skończył w styczniu 1.5 roku i to co nas niepokoi, to bardzo sporadyczna reakcja na imię. Szczególnie jak się bawi to praktycznie nie ma szans, żeby się odwrócił w naszą stronę, gdy do niego mówimy, jednak gdy go zawołamy z drugiego pokoju to przybiega (wprawdzie dopiero za którymś razem ale przychodzi). Podobnie wygląda sytuacja na spacerach, jak idzie sam i go wołamy, to w ogóle nie zwracana na nas uwagi, czasami odwraca się, jak gdyby sprawdzał,czy idziemy. Gdy buduje klocki rzadko na nas patrzy, nie chce też się z nami nimi bawić, gdy prosimy żeby dał nam klocka to albo nie reaguje, albo się złości, natomiast chętnie bierze od nas klocki, gdy mu dajemy. Buduje z nich różne zamki, wieżyczki ale nie ma stałego schematu, jak się ,,wtrącamy" do jego budowli to się złości, wygląda to tak, jakby był zły, że psujemy jego koncepcję. Ponadto bardzo lubi bawić się autkami, jeździ nimi po podłodze, w większości przypadków bawi się sam, jednak gdy, puszczamy do niego autko, to ,,odpuszcza" w naszą stronę, podobnie jest z piłką. Poza tym bardzo lubi wszelkiej maści grające zabawki, gdy słyszy muzykę, to tańczy po swojemu. W zasadzie jest bardzo pogodnym dzieckiem, dużo biega w ciągu dnia, gdy się z nim wygłupiamy to śmieje się do nas, chętnie bawi się w chowanego, a kuku, lubi gdy my ,,wygryzamy" brzuszek, w trakcie takich zabaw patrzy się nam w oczy. Dużo rzeczy go interesuje, najdłużej skupia chyba uwagę na książeczkach, siedzi nam na kolanach i uwielbia,gdy mu czytamy, ale to co nas znowu niepokoi, to jego złość, gdy przestajemy czytać, albo, gdy pytamy się co jest na obrazku i próbujemy mu powiedzieć, wtedy złości się, zabiera nam rękę z obrazka, nierzadko krzyczy. Nie ma zatem mowy, żeby sam wskazał nam cokolwiek na obrazku, czy to psa, kota itp.Kubuś praktycznie też nic nie mówi, za wyjątkiem ,,tata", ,,mama ma" ale nigdy nie skierował tych słów bezpośrednio do nas, chociaż wie, kim jesteśmy, bo np. jak mąż jest w drugim pokoju i pytam się go, gdzie jest tata, to szuka go, ale nie wskaże na nas paluszkiem, mówi także ,,mniamty"na jedzenie. Poza tym mówi dużo po swojemu, ale w jego języku nie ma wyrazów dźwiękonaśladowczych, typu brum, bach, miau idt. To nas bardzo niepokoi. Jak coś chce to z reguły ciągnie nas za rękę, choć wskazuje paluszkiem na interesujący go przedmiot. Rzadko kiedy, gdy go poprosimy, żeby nam coś podał, to rzeczywiście to daje, jednak gdy mówimy, że idziemy myć rączki, albo idziemy na spacer to rozumie co się do niego mówi. Próbuje sam się rozbierać, jak mówimy daj skarpetki, spodenki, to daje. W ogóle często wygląda to tak,jakby wszystko zależało od jego nastroju, jak ma chęć to grzecznie, poda butelkę po piciu, odda smoczka,ale jak nie ma humoru to traktuje nas jak powietrze, w ogóle nie reaguje. Dużo rzeczy rozumie, ścieli z nami łózko, wkłada rzeczy do pralki, robi papa na do widzenia, ale znowu ,,cześć", czy przebije piątkę zrobi jak ma humor. Ciężko idzie mu też naśladowanie, zabawy typu rób to, co ja odpadają,nie chce powtarzać kosi kosi łapki, albo czegokolwiek innego w ogóle na nas nie patrzy, nawet jak mu próbuje odwrócić buzię w moją stronę, to się wyrywa. Zapomniałam napisać, że synek lubi inne dzieci, jest ich ciekawy i bawi się z nimi. Boi się za to obcych, gdy kogoś dawno nie widział, to mocno się do nas tuli, ale gdy już się oswoi z nową osobą, to chętnie się z nią bawi. Pragnę też nadmienić, że 4 miesiące temu urodziła nam się córeczka i Kubuś całkiem dobrze na nią reaguje, na początku odpychał mnie od jej łóżeczka, ale teraz już chyba się oswoił z jej obecnością,potrafi zrobić jej cacy, czy dać jej smoczka.
       Proszę wybaczyć taki długi list ale już naprawdę nie wiem co myśleć, ogólnie Kubuś jest kochany, przytula się do nas i bawi się ładnie ale właśnie najbardziej stresuje nas to, że tak jak napisałam, są wielokrotnie sytuacje gdy praktycznie na nas nie reaguje jak do niego mówimy, wygląda to tak jakbyśmy mówili do ściany, podobnie jest z kontaktem wzrokowym. Nie wiemy już czy synek jest po prostu uparty i przekorny indywidualistą i nie potrafi odwrócić uwagi,gdy jest czymś zajęty, a my najzwyczajniej w świecie go rozpuściliśmy i bardziej nie skupialiśmy się na komunikacji, czy może coś się zaczyna dziać złego. Bardzo proszę o poradę.

[Jagoda]

Droga Pani Anno, rzeczywiście zachowania Kubusia są niepokojące. Chodzi przede wszystkim o problemy z komunikacją z najważniejszymi osobami czyli rodzicami. Rozwój mowy Synka jest opóźniony, ale w tym wieku jest stosunkowo łatwe do stymulowania, pod warunkiem konsekwentnego, codziennego stosowania programu słuchowego w słuchawkach.
Ponieważ niektóre zachowania mogą wskazywać na spektrum zespołu Aspergera warto ćwiczyć, nie czekając na rozwinięcie się pełnego obrazu.
Proszę pamiętać, że niezwykle ważna dla prawidłowego rozwoju dziecka jest eliminacja  prawopółkulowych stymulacji,  co oznacza CAŁKOWITĄ rezygnację z telewizji, nie może ona być włączona, mimo, że dziecko nie patrzy na ekran. Należy zrezygnować z radia, komputera, gier w telefonie komórkowym, radia w samochodzie.  Należy usunąć baterie ze wszystkich dźwiękowych zabawek.  Chodzi o to, że dźwięki płynące z medium nie pozwalają dziecku na słuchanie mowy z otoczenia, uczenia się prowadzenia NAPRZEMIENNEJ ROZMOWY i rozumienia społecznych przekazów niewerbalnych (mimika, wyraz oczu itp).

Najważniejsze zalecenia do pracy  terapeutycznej: Słuchanie wypowiedzi językowych Program Słucham i uczę się mówić - Samogłoski i wykrzyknienia, Wyrażenia dźwiękonaśladowcze,  po pojawieniu się pierwszych samogłosek i wyrażeń dźwiękonaśladowczych wprowadzane są Sylaby i rzeczowniki (wszystkie cztery części - codziennie inną) oraz Sylaby i czasowniki l. pojedyncza, 20 minut dziennie (www.arson.pl). Istotne, by dziecko słuchało w słuchawkach, w celu eliminacji innych bodźców słuchowych. Słuchanie można podzielić na dwie lub trzy sesje.
Po wysłuchaniu programu wspólnie z dzieckiem oglądamy ilustracje w zeszytach "Kocham czytać" (www.we.pl) i staramy się by dziecko powtarzało sylaby. Warto też bawić się z użyciem obrazków przedstawiających różne sytuacje nazwane samogłoskami i wyrażeniami dźwiękonaśladowczymi ("Gdzie jest A?", "Samogłoski" "Czytanie symultaniczne - wyrażenia dźwiękonaśladowcze" - www.konferencje-logopedyczne.pl). "Moje pierwsze słowa (www.wir-wydawnictwo.com). Warto też stymulować dziecko do spontanicznych wypowiedzi podczas czytania książeczek - "Na wsi", "Na łące", "Pojazdy" "Sylabami po Krakowie" www.centrummetodykrakowskiej.pl).
   Ponieważ brak mowy wpłynie na dalszy rozwój intelektualny dziecka, także emocji i zachowań społecznych, budowanie systemu językowego jest priorytetem w terapii. 
Ćwiczenia rozwojowe, dla dzieci od 3 miesiąca do 6 roku życia  są opisane w książce "Wczesna interwencja terapeutyczna" - www.we.pl oraz w książce "Metoda Krakowska wobec zaburzeń rozwoju dzieci" (www.konferencje-logopedyczne.pl

Serdecznie pozdrawiam
JAgoda Cieszyńska

[Anna D.]

Bardzo dziękuję za szybką odpowiedź. Na pewno wdrożymy w życie Pani uwagi. Jeśli chodzi o media, to na szczęście nie mamy telewizora, sporadycznie włączaliśmy synkowi krótkie bajki na komputerze, natomiast nie pomyślałabym o grających zabawkach, których rzeczywiście Kubuś ma sporo.
 Chciałam się zapytać jeszcze tylko o Zespół Aspergera, bo dużo czytałam o autyzmie i zupełnie się pogubiłam. Pani Profesor wspomniała, że niektóre zachowania synka mogą wskazywać na spektrum zespołu Aspergera, czy mogłaby Pani podpowiedzieć, na co szczególnie mamy zwrócić uwagę, jakie to mogą być zachowania? i co powinno nas jeszcze dodatkowo zaniepokoić. Czy w odniesieniu do naszego dziecka można wykluczyć autyzm? Mamy wprawdzie umówioną wizytę w poradni, jednak musimy trochę poczekać a nie chcemy do tego czasu czekać z założonymi rękami.

Chciałam jeszcze tylko dodać, że synek przejawia zachowania empatyczne, bo np. jak udaję, że płaczę to, nawet jak jest zajęty zabawą, to przychodzi do mnie i się przytula, podobnie reaguje na siostrę, albo gdy płacze inne dziecko, to Kubuś także zaczyna płakać. Ostatnio jeszcze jednak pojawiły się u niego napady złości, jak coś pójdzie nie po jego myśli (np. przestanę mu czytać, bo muszę nakarmić córkę) albo gdy ja od niego czegoś chce, to płacze, krzyczy, początkowo w takiej sytuacji próbowałam go uspokajać, przytulać itp. ale tylko się wyrywał ale ostatnio przestałam reagować i czekam aż się wykrzyczy i po takim ataku furi sam przychodzi do mnie, przytula się i już całkiem się uspokaja.
 I już na koniec, pisałam wcześniej, że Kubuś nie mówi, sylabizuje tylko mama-ma tata-ta ale nigdy nie zwrócił się do nas bezpośrednio, czy to jak wychodziliśmy z pokoju, czy to jak coś od nas chciał, czy to może świadczyć o ZA, czy jednak jest to bliższe autyzmowi? I jakie w takiej sytuacji mogą być rokowania.

Serdecznie dziękuję za poradę.

[Jagoda]

Droga Pani Anno, odpowiedziałam też na Pani list w innym wątku, aby mieć pewność, że otrzymała Pani niezbędne informacje i już rozpoczęła stymulację słuchową.
Nie mogę postawić diagnozy nie widząc dziecka, czy to jest alalia z cechami ZA, lub autyzmu, czy ZA to będzie można rozpoznać, analizując przebieg terapii. Rokowania są wprost proporcjonalne do intensywnosci terapii podjętej PRZED drugimi urodzinami.
Serdecznie pozdrawiam
JAgoda Cieszyńska

[Anna D.]

Bardzo dziękuję, wdrażamy Pani program i cierpliwie czekamy na efekty. Na początek, za Pani radą, wyeliminowaliśmy grające zabawki i Kubuś rzeczywiście bardziej na nas reaguje więc jesteśmy dobrej myśli.
Pozdrawiam.