Centrum Metody Krakowskiej - Serwis Logopedyczny - Co to są echolalie? Jak sobie z nimi radzić?
Co to są echolalie? Jak sobie z nimi radzić?

Echolalie to wypowiedzi językowe dziecka, które są cytatami cudzych tekstów (wypowiedzi, reklam, fragmentów bajek, wierszy, pojedynczych słów), często stosowanymi bez zrozumienia i nieadekwatnie do sytuacji. Echolalie są niekorzystne dla dziecka, gdyż prowadzą do bezmyślnych automatycznych zachowań typu bodziec – reakcja. Na przykład dziecko słyszy słowo Paweł i jak katarynka zaczyna recytować tekst znanego wiersza: Paweł i Gaweł w jednym stali domu... Otoczenie może być zachwycone taką erudycją dziecka i nie zdawać sobie sprawy z tego, jak bardzo nieświadoma jest jego wypowiedź, gdyż nie rozumie ono zarówno cytowanego wiersza, jak i samego słowa Paweł.

Dzieci, które często posługują się echolaliami mają świetną pamięć mechaniczną, ale ich system językowy jest na bardzo niskim poziomie i nie pozwala im zbudować bardziej złożonych samodzielnych wypowiedzi, a przede wszystkim stawiać pytań. Aby doprowadzić do wycofania się echolalii z języka dziecka, po pierwsze należy w ramach terapii rozwijać jego umiejętności językowe. Po drugie, w każdej sytuacji, gdy wiemy, że dziecko nie mówiło od siebie, uzmysławiamy mu znaczenie zacytowanego tekstu oraz jego źródło (słowo/ zdanie/ tekst, który powiedziałeś oznacza to i to; pamiętasz skąd go znasz ? tak powiedział miś w bajce; w tej sytuacji tak nie mówimy, powiemy raczej... albo miś mógłby tak powiedzieć w tej sytuacji, ale ty możesz powiedzieć coś innego...). Echolalie językowe dzięki nakładaniu na nie znaczeń, których dziecko sobie nie uświamia, są stosunkowo łatwe do wyeliminowania. O wiele trudniej jest poradzić sobie z echolaliami niejęzykowymi, które polegają na wydawaniu różnych dziwnych dźwięków przez dziecku. Tu sprawdzi się jedynie cierpliwość połączona z żelazną konsekwencją. Stałe przypominanie dziecku, że produkuje dane dźwięki, mówienie: tak nie robimy; teraz buzia jest cicho itp.