Rozwój mowy ma bardzo dużą wartość diagnostyczną, gdyż w większości zaburzeń u dzieci nie przebiega on prawidłowo. Rozwój mowy bywa też często pomijany w trakcie bilansów pediatrycznych. Wciąż funkcjonuje też dużo nieprawdziwych stereotypów na jego temat, np.: że chłopcy mówią później od dziewczynek; że dziecko może być "leniwe" do mówienia; że dzieci bardzo sprawne ruchowo prezentują gorszy rozwój mowy lub że na rozwój mowy można czekać do skutku nawet do 4. roku życia.
Właśnie dlatego warto znać kamienie milowe rozwoju mowy, aby w porę wyłapać opóźnienia. Zwłaszcza, że opóźnieniu kształtowania się systemu językowego zawsze towarzyszą inne problemy i dzieci niemówiące lub słabo mówiące prezentują inny rozwój poznawczy i intelektualny.
Etapy rozwoju mowy:
− 4. miesiąc życia: wymawianie pierwszych samogłosek;
− 6. miesiąc: gaworzenie samonaśladowcze (produkowanie ciągów sylab opartych na głoskach prymarnych: p, b, m, też t, d, g);
− 9. miesiąc: pojawienie się gestu wskazywania palcem (jest to bardzo ważny wstęp do budowania dialogu z drugą osobą);
− 12. miesiąc: rozumienie prostych poleceń popartych gestem; reagowanie na własne imię; rozumienie wyrażeń dźwiękonaśladowczych; samodzielne wypowiadanie kilku słów, częściej sylab funkcjonujących jako słowa;
− 18 miesiąc: zwiększanie zasobu słownictwa (głównie rzeczowniki i onomatopeje), używanie wyrażeń dźwiękonaśladowczych, powtarzanie słów i sylab wypowiadanych przez dorosłego; używanie gestykulacji do przekazywania znaczeń (np. przeczenia i negacji).
Warto podkreślić, że ważna jest nie tylko ilość, ale też jakość pierwszych słów. Równie niepokojące, co ich brak, jest występowanie dziwnych i niefrekwencyjnych wyrazów (np. słownictwa fachowego typu kable, dinozaur, komputer zamiast nazw domowników mama, tata), co ma miejsce u niektórych dzieci z Zespołem Aspergera.
− 2. rok: budowanie wypowiedzi dwuwyrazowych, bogacenie słownika (oprócz rzeczowników coraz więcej czasowników − głównie w 3. osobie l. pojedynczej − i innych części mowy), używanie własnego imienia, początki fleksji;
− 3. rok: budowanie wypowiedzi złożonych; opowiadanie prostych historii; zadawanie pytań, zwłaszcza typu dlaczego?, i odpowiadanie na ten typ pytania; wypełnianie i wydawanie poleceń;
− 4. rok: stały rozwój słownictwa; spadek liczby dziecięcych neologizmów i błędów gramatycznych; swobodne nazywanie relacji przestrzennych wyrażeniami przyimkowymi; duża liczba pytań dlaczego?; w systemie fonetyczno-fonologicznym brak jedynie głoski r;
− 5 rok: wzrost zdolności narracji; swobodne nazywanie relacji czasowych; początki kształtowania się wiedzy metajęzykowej (świadoma zabawa językiem, tworzenie własnych neologizmów, zabawa w rymy); wzrost kompetencji komunikacyjnej (umiejętność dostosowania języka do sytuacji, np. w sklepie); w pełni ukształtowany system fonetyczno-fonologiczny − dziecko powinno realizować wszystkie głoski.
Istnieją badania, które pokazują, że u zdrowych dzieci dźwięki mowy są percepowane przez mózg szybciej niż inne dźwięki z otoczenia. Dlatego jeśli mowa nie jest dla dziecka atrakcyjna, dziecko nie wsłuchuje się w nią i nie wpatruje w twarz i usta mówiącego, jest to sytuacja bardzo niepokojąca.