Metoda Krakowska® to terapia neurobiologiczna stymulująca wszystkie funkcje poznawcze dziecka. Podstawowym jej założeniem jest naśladowanie kolejnych etapów rozwoju dzieci zdrowych w celu ustalenia programu ćwiczeń dla dzieci z zaburzeniami genetycznymi i rozwojowymi. Za twórczynię Metody Krakowskiej® uważa się prof. dr hab. Jagodę Cieszyńską.

Metoda została stworzona przez zespół osób związanych z Katedrą Logopedii w Uniwersytecie Pedagogicznym w Krakowie wraz z Zespołem Diagnozy i Terapii Języka (obecnie: Zespół Wczesnego Wspomagania w Ośrodku dla Dzieci Niesłyszących). Na czele zespołu stoi prof. dr hab. Jagoda Cieszyńska.

Krakowski Zespół Diagnozy i Terapii już pod koniec lat osiemdziesiątych badał system językowy dzieci niesłyszących w oparciu o wczesną naukę czytania. Efekty tych badań spowodowały, że na terapię zaczęto zgłaszać także dzieci z innymi zaburzeniami rozwoju, mającymi trudności w budowaniu komunikacji językowej. Równocześnie z wczesną nauką czytania prowadzono zawsze stymulację wszystkich funkcji poznawczych. Podstawowym założeniem było działanie symultaniczne (całościowe) na rozwój dziecka i jego relacji z rodziną, a następnie w grupie społecznej oraz formowanie językowego obrazu świata.

Prof. Cieszyńska podkreśla, że Metoda Krakowska® to całościowy symboliczny system zbudowany z zespołu elementów wzajemnie powiązanych w relację, który realizuje zadanie nadrzędne (budowanie systemu językowego) i działania stymulujące rozwój wszystkich funkcji poznawczych. Wczesna nauka czytania i kształtowanie systemu językowego to najistotniejsze techniki w całym systemie terapii prowadzonej Metodą Krakowską®, bowiem we wszystkich siedemnastu elementach terapii to język stanowi bazę wyjściową, a każdy kolejny element wprowadzany jest zgodnie z sekwencją rozwojową oraz indywidualnymi możliwościami dziecka i jego rodziny.

Metoda Krakowska® czerpie z badań eksperymentalnych, dotyczących kształtowania się reprezentacji poznawczych, a także z procesów uczenia się nowych zadań przez neurony.

Metoda Krakowska® wychodzi z założenia, że należy dostarczyć dziecku tej wiedzy, która z powodu zaburzeń nie mogła być przez nie samodzielnie zdobyta. Podkreśla wymóg stymulacji rozwoju zdrowego dziecka i jednoczesnego korygowania zaburzeń funkcjonalnych, wrodzonych, genetycznych i nabytych. Swoje założenia opiera na neurobiologicznej tezie, według której zdolność do powstawania nowych synaps nigdy się nie kończy i jest w pełni zależna od konkretnych doświadczeń dostarczanych jednostce. Dziecko uczy się zachowań i ról społecznych przede wszystkim językowo, biorąc czynny udział w interakcjach społecznych, jednak zanim będzie gotowe do przyswajania umiejętności i wiedzy o świecie w grupie rówieśniczej, musi współdziałać indywidualnie z osobą dorosłą.

Prof. Cieszyńska zaznacza również, że bardzo istotną zasadą działania Metody Krakowskiej® jest umożliwienie rodzinie obserwacji prowadzonych zajęć z dziećmi.

Opanowanie umiejętności nazywania czynności, cech, rzeczy i osób 
wymaga zastosowania mechanizmu naśladowania rozwoju mowy dziecka, czyli: powtarzania, rozumienia i nazywania.

Terapeuta Metody Krakowskiej® pracuje z podopiecznym nie tylko nad budowaniem jego kompetencji komunikacyjnej i językowej, ale też nad pozostałymi funkcjami poznawczymi.

Jednym z głównych elementów terapii według Metody Krakowskiej® jest Symultaniczno-Sekwencyjna Nauka Czytania®, autorstwa prof. Jagody Cieszyńskiej, której towarzyszą ćwiczenia wszystkich funkcji poznawczych w następujących sferach:

    ⁃    słuchowej
    ⁃    wzrokowej
    ⁃    funkcji lewej półkuli mózgu
    ⁃    systemu językowego
    ⁃    pamięci
    ⁃    motoryki małej i dużej
    ⁃    kategoryzacji i myślenia przyczynowo-skutkowego
    ⁃    zachowań społecznych
    ⁃    zabawy

Terapia prowadzona według Metody Krakowskiej® obejmuje następujące elementy:

    ⁃    terapię słuchową w oparciu o program „Słucham i uczę się mówić”
    ⁃    stymulację naśladowania mowy ze wsparciem Gestów Artykulacyjnych oraz Manualnego Torowania Głosek 
    ⁃    terapię funkcji wzrokowych
    ⁃    Symultaniczno-Sekwencyjną Naukę Czytania®
    ⁃    budowanie kompetencji komunikacyjnej i językowej poprzez prowadzenie Dziennika Wydarzeń
    ⁃    diagnozę dominacji stronnej, umożliwiającej wybór dominującej ręki
    ⁃    stymulację zabawy
    ⁃    stymulację funkcji lewej półkuli mózgu
    ⁃    terapię zachowań społecznych
    ⁃    stymulację funkcji motorycznych i manualnych
    ⁃    stymulację przetwarzania bodźców smakowych, zapachowych i dotykowych
    ⁃    stymulację pamięci
    ⁃    ćwiczenia kategoryzacji
    ⁃    ćwiczenia myślenia sytuacyjnego i przyczynowo-skutkowego
    ⁃    ćwiczenia myślenia przez analogię

Stosowanie wszystkich wymienionych wyżej elementów terapii daje pełny sukces w osiągnięciu przez dziecko kolejnych etapów rozwoju wszystkich funkcji poznawczych.

Metoda Krakowska® szczególnie polecana jest dzieciom:

    ⁃    z zespołem Aspergera
    ⁃    z zespołem Downa
    ⁃    z alalią i afazją dziecięcą
    ⁃    zagrożonym autyzmem
    ⁃    z zaburzeniami ze spektrum autyzmu
    ⁃    z niezakończonym i opóźnionym rozwojem mowy
    ⁃    zagrożonym dysleksją
    ⁃    z porażeniem mózgowym