Pierwsze lata mają kluczowe znaczenie dla całego późniejszego życia człowieka. 

Umysł dziecka w pierwszym roku życia chłonie wiele informacji ze środowiska zewnętrznego i jest od niego całkowicie uzależniony.

Dlatego też okres niemowlęcy jest tak szczególny - to czas intensywnych zmian, w którym w największym stopniu wykształcają się możliwości intelektualne, jakimi człowiek dysponować będzie przez resztę życia. 

Należy pamiętać, że mózg noworodka jest niezwykle plastyczny, a każda podejmowana przez niego aktywność nastawiona jest na to, by móc się rozwijać i poszerzać swój potencjał intelektualny.

W pierwszym etapie rozwoju dziecko próbuje wszystkiego dotknąć, spróbować lub powąchać, a także zobaczyć i usłyszeć, co się wokół niego dzieje.

Jednym z głównych zadań rodziców i opiekunów niemowlęcia powinno być wsparcie rozwoju zdolności dziecka oraz - w razie konieczności - dążenie do wyrównania deficytów rozwojowych.

Umiejętne oddziaływanie rodziców i opiekunów na poszczególne funkcje poznawcze niemowlęcia zapewnia mu wszechstronny rozwój w zakresie:

• sprawności motoryczno-manualnej,
• percepcji wzrokowej,
• percepcji słuchowej,
• komunikacji i mowy,
• pamięci i koncentracji,
• emocji i zachowań społecznych.

Dziecko wchodzące w interakcje z najbliższym otoczeniem staje się częścią konkretnej grupy społecznej, w której panują określone zasady i reguły. To na ich podstawie dziecko zdobywa wiedzę o środowisku, tworząc indywidualny obraz świata i samego siebie, i przygotowuje się do podejmowania samodzielnych działań.

Niestety, współczesny świat coraz bardziej zaprogramowany jest na ułatwianie codzienności osobom dorosłym, co ma jednocześnie negatywny wpływ na rozwój umysłu małego dziecka. 

Wśród najpoważniejszych zagrożeń współczesności możemy wymienić:

• tempo życia,
• zmianę stylu życia i modelu rodziny (coraz mniej rodzin wielopokoleniowych i coraz bardziej dominujący model rodziny 2+1),
• wszechobecne wysokie technologie (utrudniony kontakt z rodzicem - dziecko nie nawiązuje kontaktu, bo jest zajęte patrzeniem w ekran, a to z kolei utrudnia słuchanie dźwięków mowy w otoczeniu dziecka),
• przedłużający się czas treningu czystości (zbyt długie korzystanie z pampersów powoduje, iż dziecko nie odczuwa dyskomfortu i nie ma potrzeby korzystać z nocnika),
• przetworzone jedzenie oraz gotowce (wszelkiego rodzaju słoiczki-papki sprawiają, że dziecko nie ćwiczy żucia, gryzienia i połykania, co jest niezbędne do prawidłowej artykulacji),
• smoczki i butelki (zbyt długie ssanie skutkuje problemami z pionizacją języka, co prowadzi do problemów artykulacyjnych),
• zabawki interaktywne (granie, miganie - zamiast stymulować, rozpraszają dziecko),
• wózki spacerówki (dziecko nie widzi twarzy rodzica, co uniemożliwia kontakt wzrokowy),
• brak ruchu (dzieci coraz częściej są unieruchomione w pomieszczeniu - w fotelikach czy krzesełkach, a tym samym mają coraz więcej problemów z integracją funkcji motorycznych).

By uniknąć deficytów rozwojowych wynikających z zagrożeń współczesności, należy od pierwszych tygodni życia dziecka stymulować jego funkcje poznawcze.

Co istotne - należy wspierać całościowy (holistyczny) rozwój dziecka, czyli wszystkie funkcje jednocześnie, ponieważ są one od siebie wzajemnie uzależnione: język stymuluje motorykę - motoryka stymuluje język; rozwój języka prowadzi do rozwoju zabawy i tak dalej…

W kolejnym wpisie przedstawimy Wam konkretne ćwiczenia stymulujące niemowlęta do 12. miesiąca życia.