Dzisiaj w ramach tradycyjnego, czwartkowego wpisu na naszym blogu postaramy się przybliżyć zagadnienie tzw. gestów artykulacyjnych. 

Na samym początku powiedzmy sobie czym one właściwie są. Gesty artykulacyjne to inaczej gesty wizualizacyjne czyli wizualizacje głosek - samogłosek i spółgłosek w sylabach (gdyż nigdy nie stosujemy ich w izolacji) za pomocą ruchów dłoni.

Możemy dzięki nim pokazać miejsce i sposób artykulacji. Służą nam także pomocą przy różnicowaniu głosek oraz potrafią uruchomić naśladownictwo. Gesty artykulacyjne wspomagają również procesy uwagi, skupienie się na wypowiadanych samogłoskach, sylabach i wyrazach. To jeszcze nie wszystko. Ułatwiają one także zapamiętanie sposobu/miejsca artykulacji, poprawiają wyrazistość wymowy, ułatwiają naukę czytania, różnicowanie sylab z różnych paradygmatów oraz pomagają w zaplanowaniu ruchu.

Dorosły wypowiadając lub czytając samogłoski/sylaby wykonuje jednocześnie gest artykulacyjny.

Często gdy dzieci jeszcze nie są w stanie wykonać prawidłowych, precyzyjnych ruchów artykulacyjnych to jako pierwsze naśladują właśnie gesty. Gest pojawia się równocześnie z wypowiadaną sylabą, aż w końcu stopniowo zanika.

Gdy dziecko ma trudności z różnicowaniem sylab np. PA MA, powinniśmy ułatwić mu zadanie wypowiadając sylabę i jednocześnie pokazując gest.

Nie pokazujemy wizualizacji spółgłosek poza sylabami. Dla sylab z jednego paradygmatu stosujemy ten sam gest (wtedy nie pokazujemy osobno gestu dla spółgłoski, a potem samogłoski). Aby zaznaczyć opozycję głoska dźwieczna:bezdźwięczna np. (PA BA), pokazujemy ten sam gest, a drugą dłonią wskazujemy na krtań, aby zaznaczyć udział strun głosowych (wibracje) przy głosce dźwięcznej.

Dzieciom, które mają wadę wymowy albo zastępują głoski innymi, gest przypomina o prawidłowym miejscu i sposobie artykulacji.

Gesty wizualizacyjne są pomocne dla dzieci z wszystkimi zaburzeniami komunikacji językowej, alalią, afazją, opóźnionym rozwojem mowy, niedosłuchem, wadami wymowy i zaburzeniami słuchu fonemowego.

Jeśli zainteresowała Was tematyka gestów wizualizacyjnych to znacznie więcej na ten temat można przeczytać w książce Profesor Jagody Cieszyńskiej pt. „Metody wywoływania głosek”.

Pozycja ta znajduje się w naszym sklepie internetowym i można ją nabyć tutaj.

Wydawnictwo Metody Krakowskiej wydało również pomoc zatytułowaną „Gesty wizualizacyjne – techniki ułatwiające artykulację głosek”. Jest ona przeznaczona dla dorosłych - terapeutów i rodziców, a nie dla dzieci, gdyż one uczą sie poprzez obserwację dorosłego. W pomocy tej znajdują się schematycznie przedstawione gesty. 

Wspomnianą pomoc można nabyć tutaj.