Centrum Metody Krakowskiej - Serwis Logopedyczny - Stymulacja motoryki dużej w okresie niemowlęcym

Stymulacja motoryki dużej w okresie niemowlęcym - chwytanie i manipulowanie

Co warto wiedzieć?

Dziecko przychodzi na świat ze zdolnością chwytania - jest to jeden z podstawowych odruchów niemowlęcia.
Rozwój umiejętności chwytania przypada na czwarty miesiąc życia. Pojawia się wówczas zdolność chwytania dowolnego.
Piąty miesiąc to czas przełomowy - dziecko uczy się wówczas wyciągać rączkę po zabawkę znajdującą się nad jego głową oraz podawaną mu z boku.
Wraz z rozwojem umiejętności chwytania, zmienia się także sposób wykonywania tej czynności. Dziecko zaczyna od chwytu prostego i doskonali swoje umiejętności.

Rozwój umiejętności chwytania i manipulowania w poszczególnych miesiącach życia

Wiek w miesiącach	Umiejętności oczekiwane rozwojowo
0-2	U dziecka pojawia się niekontrolowany odruch chwytny.
3	Dziecko chwyta zabawkę wkładaną w rączkę.
4	Pojawia się chwyt dowolny. Niemowlę używa jeszcze chwytu prostego.
5	Wyciąga rączki po przedmioty oraz przekłada je z rączki do rączki przy użyciu chwytu prostego.
6	Dziecko utrwala umiejętności chwytania i manipulowania jedną ręką. Następuje zmiana sposobu chwytania: chwyt dłoniowo-łokciowy.
7-8	Doskonali umiejętności nabyte w szóstym miesiącu. Pojawia się chwyt nożycowy.
9-12	Pojawia się manipulacja specyficzna, pierwsze oznaki kształtowania się dominacji stronnej. Zmienia się również sposób chwytania - dziecko używa chwytu pęsetowego.

Dziecko nie potrafi używać jeszcze przedmiotów w sposób celowy. Dopiero na początku drugiego roku życia manipulacja nabiera charakteru specyficznego. Dzięki naśladowaniu, w początkowej fazie rozwoju, dziecko zaczyna inaczej manipulować łyżką, a inaczej zabawką. Następnie pojawia się również wykorzystywanie przedmiotów jako symboli, np. klocek jako auto lub miś jako dziecko.

Proponowane ćwiczenia

Stymulowanie umiejętności chwytania i manipulowania ma ogromne znaczenie dla rozwoju poznawczego. Poniżej przedstawione zostały proponowane ćwiczenia.

Rodzic kładzie dziecko na materacu i układa przedmioty o różnej twardości oraz strukturze w pobliżu dziecka. Dziecko poruszając się powinno w pewnym momencie “natrafić” na znajdujące się obok przedmioty i poczuć je swoim ciałem. Dzięki temu może poznawać je poprzez dotyk.
Rodzic podaje dziecku kolorową zabawkę (czerwoną lub czarno-białą) nad jego głową, prowokując do zauważenia przedmiotu i wyciągnięcia po niego rąk.
Opiekun podaje dziecku zabawkę raz z prawej, a raz z lewej strony. Podczas wykonywania tej czynności nieprzerwanie mówi do dziecka spokojnym głosem.
Przed leżącym na brzuszku dzieckiem rodzic kładzie kostkę (czerwoną lub czarną) wykonaną ze sztywnej gąbki i zachęca dziecko do chwytania przedmiotu.